راه دعوت به حجاب، تشویق یا تنبیه!؟
یکی از شیوه های تربیتی در فرهنگ سازی فریضه حجاب و عفاف بهره گیری از مهارت تشویق و تنبیه از روی آگاهی و تصمیم به موقع است. مقصود از تشویق پاسخ مثبت در برابر رفتار مطلوب کودک (متربی) است مانند ابراز مهرورزی به او، واگذاری مسئولیت مناسب به او، وعده پاداش دادن و … و نقطه مقابل تشویق، تنبیه است که مقصود از آن واکنش مربی (والدین) در برابر رفتار ناپسند متربی است و برای آن مصادیقی همچون از جمله نگاه سرد، روی برگرداندن، بی اعتنائی، تغییر چهره، محروم ساختن، جریمه کردن می باشد.
ابن سینا فیلسوف و اندیشمند بزرگ اسلام تشویق را به منزله ضمانت اجرائی تعلیم و تربیت مورد توجه قرار می دهد و مصادیق تشویق و تنبیه را متنوع و متعدد می داند و معتقد است واکنش مربی در برابر رفتار ناپسند متربی باید متناسب و تدریجی باشد. برای ترغیب کودکان و نوجوانان به امر حجاب و عفاف بهترین روش تشویق است زیرا تعلیم و تربیت اسلامی بر سهولت، محبت و ملاطفت تأکید دارد. وانگهی از طریق تشویق می توان انگیزه و میل فطری کودک را به مهر و محبت و قدردانی تأمین و اعتماد او را جلب کرد.
البته در صورتی که تشویق مؤثر واقع نشد و خطا و تخلفی از سوی متربی صورت گیرد به منظور آگاهی دادن به او و جلوگیری از اهمال کاری در انجام فرائض دینی می توان ابتدا به انذار و سپس به تنبیه بدنی که جنبه ی انسانی دارد پرداخت که البته حدود آن مختصر و محدود می باشد.
یکی از سرمایه های فطری و ذخائر طبیعی که در باطن هر انسان به مقتضای حکمت الهی مستقر شده است انگیزه حُب ذات است. هر انسان قبل از هر چیز و هر کس، به خود علاقه دارد و بالفطره عاشق و شیفته ی خویشتن است و هیچ چیز در نظر آدمی به قدر خودش عزیز و محبوب نیست.
از سوی دیگر خداوند عشق به کمال مطلق و انزجار از نقص را در وجود انسان قرار داده است به گونه ای که هر انسان به صورت فطری متمایل به کامل تر شدن و پیشرفت می باشد و از کمال یابی خود احساس لذت می کند و احساس رضایت در وجودش ایجاد می گردد نتیجه این امر، مضاعف شدن تکرار عمل است. تشویق پیدایش نشاط و رفع غم و اندوه می کند و موجب برانگیختگی متربی برای رسیدن به کمال می گردد و بدین صورت زمینه ی رشد و کمال او فراهم می شود.
شرایط تشویق:
رعایت ظرائفی در تشویق حائز اهمیت است:
- باید عمل حجاب و عفاف را تحسین کرد، نه کودک را متوجه کنیم که آنچه ارزشمند است عمل و صفت اوست.
- تشویق باید به جا و به موقع و متناسب با نوع رفتار کودک و نوجوان باشد (زبانی، رفتاری، مالی، معنوی) .
- تشویق باید به اندازه و معقول باشد و نباید به صورت هدف در آید.
- تشویق باید تحریک کننده دیگران باشد و به گونه ای که باعث ترغیب دیگران به انجام آن عمل بشود.
- تشویق باید منطبق با استحقاق کودک باشد یعنی کودک خود را مستحق تشویق بداند و از درون آن را تأئید کند و از آن آگاه باشد.
- تشویق در حضور جمع اثر بیشتری دارد.
مطالب مرتبط با خیریه گلستان علی(ع): آشنایی با گلستان علی – نشانی ها و اطلاعات تماس – حمایت مالی فرزندان – کمک در تامین نیازهای فرزندان
جهت کسب اطلاعات بیشتر از مطالب عنوان شده، روی آنها کلیک نمایید.
